Động mạch dưới đòn phải lạc chỗ (ARSA)

Động mạch dưới đòn phải lạc chỗ (ARSA) là gì?

ARSA là một bất thường tương đối phổ biến của hệ mạch máu. Thay vì xuất phát từ nhánh thông thường của cung động mạch chủ, động mạch dưới đòn phải lại đi ra trực tiếp từ đoạn xuống của động mạch chủ, đi vòng sau khí quản và thực quản. Tình trạng này xảy ra ở khoảng 1% dân số.

ARSA hình thành như thế nào?

Trong quá trình phát triển phôi thai, các mạch máu ban đầu phát triển đối xứng hai bên rồi hợp lại hoặc thoái triển theo một trình tự nhất định. Nếu quá trình này bị gián đoạn, có thể dẫn đến sự hình thành thêm một nhánh bất thường từ cung động mạch chủ – đó là ARSA.

ARSA có liên quan đến bất thường di truyền không?

Trong một số trường hợp, ARSA có thể liên quan đến các bất thường nhiễm sắc thể như hội chứng Down (thừa nhiễm sắc thể 21) hoặc hội chứng DiGeorge (bất thường nhiễm sắc thể 22). Tuy nhiên, phần lớn trường hợp ARSA là đơn độc, không đi kèm bất thường di truyền nào được xác định.

Có cần làm thêm xét nghiệm không?

Khi ARSA được phát hiện qua siêu âm, bác sĩ có thể đề nghị bạn làm thêm siêu âm chi tiết để đánh giá toàn bộ hình thái tim và mạch máu.

• Nếu ARSA là bất thường đơn độc, bạn có thể không cần xét nghiệm gì thêm.

• Nếu có thêm các bất thường khác, bác sĩ có thể tư vấn làm xét nghiệm di truyền để kiểm tra các rối loạn nhiễm sắc thể như hội chứng Down.

Theo dõi thai kỳ như thế nào?

Nếu ARSA không đi kèm dấu hiệu bất thường nào khác, bạn có thể tiếp tục thai kỳ bình thường, theo lịch siêu âm và khám thai định kỳ. Nếu có bất thường khác, bạn sẽ được chuyển đến bác sĩ chuyên khoa (ví dụ: bác sĩ y học bào thai, tư vấn di truyền hoặc tim mạch nhi) để được theo dõi sát và có kế hoạch chăm sóc phù hợp.

Sau sinh, ARSA có gây ảnh hưởng gì không?

Phần lớn người có ARSA không có triệu chứng và có thể không biết mình có bất thường này. Tuy nhiên, một số ít trường hợp, mạch máu bất thường có thể chèn vào khí quản hoặc thực quản, gây khó thở hoặc khó nuốt ở trẻ sơ sinh.

Nếu ARSA đơn độc, bác sĩ sẽ theo dõi thêm sau sinh. Nếu có bất thường khác, tiên lượng sẽ được đánh giá riêng cho từng bé.