SIÊU ÂM THAI 2D, 3D, 4D, 5D là gì?

Siêu âm là một công cụ chẩn đoán hình ảnh hữu ích với nguyên lý sử dụng của sóng siêu âm để tạo hình ảnh. Siêu âm được ứng dụng trong được ứng dụng trong nhiều chuyên ngành của y khoa, tuy nhiên trong sản khoa thì đây là phương tiện chính để theo dõi sự phát triển và đánh giá thai nhi. Công nghệ về siêu âm cũng ngày càng phát triển nhằm đáp ứng mục đích này, với những loại siêu âm có tên gọi 2D, 3D, 4D (D = dimesion hay còn gọi là 3 chiều, 4 chiều ..v.v) đôi khi làm cho người nghe khó hiểu. Dưới đây chúng tôi sẽ giải thích cơ bản về các loại siêu âm này:

v Kĩ thuật siêu âm 2D:

Đây là loại siêu âm cơ bản và được ứng dụng nhiều nhất trong tất cả loại hình siêu âm : siêu âm khảo sát hình thái, siêu âm đánh giá tăng trưởng, đánh giá lượng nước ối ..v.v. Việc ứng dụng loại siêu âm này đủ để thực hiện tất cả các yêu cầu trong siêu âm sản khoa với nguyên lý tạo hình từ 1 lát cắt qua phần khảo sát

v Kĩ thuật siêu âm 3D, 4D:

Siêu âm 3D về cơ bản đây là loại hình tái tạo hình ảnh để thấy được sự tổng hợp hình ảnh của nhiều hình ảnh siêu âm 2D và nó giúp người sử dụng có cái nhìn tổng thể về những mặt cắt này. Có rất nhiều loại ứng dụng trong tạo hình 3D nhằm các mục đích riêng biệt (tạo hình đa mặt phẳng, tạo hình tăng cường tương phản, tạo hình đảo nghịch ..v.v, tuy nhiên sẽ không đề cập đến trong bài này).

Siêu âm 4D thực sự chỉ là hình ảnh chuyển động của siêu âm 3D và D thứ tư chính là chiều thời gian thực. Tuy nhiên mặc dù cho được hình ảnh chuyển động của thai nhi trong bụng mẹ nhưng hình ảnh siêu âm 4D sẽ không rõ nét và cho nhiều chi tiết như siêu âm 4D (vì phải cắt giảm độ phân giải để nhằm cho chuyển động mượt mà hơn). Chính vì vậy trong 1 số trường hợp các bác sĩ siêu âm thường chỉ dùng hình ảnh 3D để giúp nhìn thấy hình ảnh chi tiết về khuôn mặt.

v Siêu âm 5D ?

Về cơ bản đây là một cải tiến trong kĩ thuật siêu âm 3D giúp tăng cường hình ảnh 3D theo nhiều cách: tăng cường chiều sâu (Hdlive, TrueVue, RealisticVue .v.v) hoặc tạo hình ảnh xuyên thấu (Silhouette, CrystalVue ..v..) cũng như tự động hóa trong thực hiện mặt cắt, đo đạc của siêu âm.

 

Và với lợi ích này các đánh giá về khuôn mặt hiện tại có thể thực sự rõ ràng hơn đối với những bác sĩ siêu âm. Và khi mà đa số các hội chứng di truyền đều thể hiện ít nhiều trên khuôn mặt thai nhi việc ứng dụng các kĩ thuật tiến bộ này có thể giúp thay đổi ít nhiều trong việc chẩn đoán cổ điển.

v Lợi ích của siêu âm 3D:

Trên thực tế tất cả các dị tật có thể phát hiện qua siêu âm đều chỉ cần dùng siêu âm 2D để chẩn đoán. Tuy nhiên siêu âm 3D vẫn mang lại nhiều lợi ích cho cả người sử dụng (bác sĩ) và cả thai phụ

-         Đánh giá tốt hơn và có khái niệm rõ ràng hơn về tổn thương

-         Giúp các bác sĩ thuộc chuyên ngành khác (nhi hoặc chỉnh hình) cũng như sản phụ hiểu rõ tổn thương.

Tóm lại, siêu âm 3D là một tiến bộ của siêu âm giúp hình ảnh giúp cho siêu âm 2D cơ bản có được hình ảnh tổng hợp từ đó giúp ích trong việc khảo sát thai nhi. Ngoài ra, một lợi ích của siêu âm 3D cũng cần được nói thêm đó chính là tăng cường sự liên kết giữa mẹ-con ở giai đoạn trước sanh [1,2] cũng như giúp thai phụ giảm thói quen xấu (giảm cường độ uống rượu) [3]. Những lợi ích này mặc dù vẫn còn rất nhiều tranh cãi, tuy nhiên thực tế qua nhiều năm kinh nghiệm chúng tôi và các nhà sản khoa đều nhận thấy điều này qua những ánh mắt, nụ cười và cả những giọt nước mắt của thai phụ khi nhìn thấy hình ảnh con mình qua siêu âm. Và chúng tôi tin rằng những thai phụ thực sự cảm thấy nhiều hơn chúng tôi qua những hình ảnh này khi mà họ có được những cảm nhận thực thế từ trong chính cơ thể họ và chính điều này giúp họ có được nghị lực chọn lựa tốt nhất cho bản thân mình và con ngay cả khi thai nhi có những khiếm khuyết.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1.       Condon JT, Corkindale C. The correlates of antenatal attachment in pregnant women. Br J Med Psychol 1997; 70: 359– 372.

2.       Lerum C, LoBiondo-Wood G. The relationship of maternal age, quickening, and physical symptoms of pregnancy to the development of maternal-fetal attachment. Birth 1989; 16: 13– 17.

3.       Sedgmen B, McMahon C, Cairns D, Benzie RJ, Woodfield RL. The impact of two-dimensional versus three-dimensional ultrasound exposure on maternal–fetal attachment and maternal health behavior in pregnancy. Ultrasound Obstet Gynecol 2006; 27: 245– 251.

Tại sao siêu âm thai 4D lại cần đặt hẹn và thời gian lại lâu đến vậy ?

  • Mốc khảo sát hình thái học tại giai đoạn quý hai của thai kì là giai đoạn quan trọng nhất trong khảo sát cơ thể thai nhi

  • Bác sĩ siêu âm sẽ phải kiểm tra rất nhiều cấu trúc cơ thể như: mặt, tim, phổi, thận, tứ chi ..v.v theo một quy trình định sẵn. Và để hoàn thành quy trình này thường tốn từ 15-20 phút cho những trường hợp bình thường.

  • Ngoài ra, việc khảo sát như vậy cần tư thế thai nhi thuận lợi để có thể quan sát được rõ các cấu trúc. Nếu như thai nhi ở tư thế không thuận lợi thì thường BS phải chờ tư thế thuận lợi để có thể khảo sát tiếp. Thời gian chờ thường từ 30-45 phút.

    Vì vậy để khảo sát tốt thai nhi quý vị cần đặt lịch trước và chuẩn bị một khoảng thời gian phù hợp để thực hiện.

    #sieuamthai4d

CÁC THỜI ĐIỂM SIÊU ÂM THAI QUAN TRỌNG

  • Siêu âm hình thái học quý 1 và đánh giá nguy cơ tiền sản giật

  • Siêu âm hình thái học quý II gồm siêu âm hình thái học sớm (16 đến 18 tuần) và siêu âm hình thái học tiêu chuẩn (18 đến 24 tuần)

  • Đánh giá tăng trưởng thai nhi và khảo sát hình thái học trong một số trường hợp cần thiết

SIÊU ÂM THAI NHIỀU LẦN CÓ TỐT KHÔNG ?

Mặc dù siêu âm nói chung được coi là an toàn khi được sử dụng một cách phù hợp bởi chỉ định của bác sĩ, việc quét siêu âm thường xuyên hoặc không cần thiết có thể gây ra những lo ngại sau đây:

  1. Kết quả dương tính giả: Siêu âm nhiều lần có thể làm tăng khả năng nhận kết quả sai, dẫn đến lo lắng không cần thiết cho các bậc cha mẹ. Điều này có thể xảy ra khi phát hiện ra những biến thể bình thường trong sự phát triển của thai nhi mà có thể tự mất hoặc không gây ra rủi ro sức khỏe đáng kể. VD: trong trường hợp các biến thể như ống động mạch ngoằn ngoèo hoặc ruột dãn trong 3 tháng cuối.

  2. Chẩn đoán quá mức và quá trình điều trị quá mức: Việc sử dụng quá nhiều siêu âm trước sinh có thể dẫn đến chẩn đoán quá mức về các vấn đề mà thực sự không ảnh hưởng đến sức khỏe của em bé hoặc của mẹ. Điều này có thể dẫn đến các can thiệp không cần thiết, chẳng hạn như các kiểm tra, tăng cường theo dõi, hoặc các điều trị quá mức . VD: siêu âm quá gần nhau có thể thấy cân nặng thai nhi không tăng thậm chí giảm xuống gây lo lắng cho sản phụ và bác sĩ và dẫn để các tăng cường theo dõi không cần thiết.

  3. Chi phí: Nhiều lần siêu âm có thể tăng chi phí y tế.. Điều này có thể là một vấn đề đối với các hệ thống y tế, các nhà cung cấp bảo hiểm và các cá nhân phải trả tiền một cách trực tiếp cho dịch vụ y tế.

  4. Bằng chứng hạn chế về lợi ích: Mặc dù siêu âm là một công cụ quan trọng trong phụ sản hiện đại để đánh giá sức khỏe và phát triển của thai nhi, nhưng có bằng chứng để hỗ trợ việc siêu âm định kỳ quá nhiều trong các thai kỳ nguy cơ thấp. Trong đa số trường hợp, một số thời điểm siêu siêu âm đúng có thể là đủ để đánh giá sự phát triển và tình trạng sức khỏe của thai nhi.

Tổng thể, mặc dù siêu âm trước sinh là một công cụ quan trọng trong phụ sản hiện đại để đánh giá sức khỏe và phát triển của thai nhi, nhưng quan trọng là phải cân nhắc lợi ích với những rủi ro và hạn chế tiềm ẩn. Các cơ quan y tế thường khuyến nghị một số giới hạn về số lần quét siêu âm trong thai kỳ (thường là khoảng 5 lần), thường được thực hiện vào các thời điểm chính để đánh giá sự phát triển, cấu trúc và tình trạng sức khỏe của thai nhi, trừ khi có các chỉ định y tế cụ thể cho việc siêu âm bổ sung. Điều quan trọng là các nhà cung cấp y tế sử dụng siêu âm một cách cẩn thận, xem xét các nhu cầu và hoàn cảnh cá nhân của mỗi thai kỳ.

Quá trình siêu âm 4D được thực hiện như thế nào?